عید سعید قربان مبارک!

 
عید قربان، پاک ترین عیدها است زیرا عید سر سپردگی و بندگی است، عید بر آمدن انسانی
نو از خاکسترهای خویشتن خویش است.
عید قربان عید نزدیک شدن دلهایی است که به قرب الهی رسیده اند.
عید قربان عید بر آمدن روزی نو و انسانی نو است.
عید قربان که پس از وقوف در عرفات"مرحله شناخت" و مشعر "محل آگاهی و شعور" و منا "سرزمین آرزوها، رسیدن به عشق" فرامى رسد، عید رهایى از تعلقات است. رهایى از هر آنچه غیرخدایى است. در این روز زائر بیت الله الحرام، اسماعیل وجودش را، یعنى هر آنچه بدان دلبستگى دنیوى پیدا کرده، قربانی مى کند تا سبک بال شود.   

 

خالی از لطف نخواهد بود اگر قبل ازآنکه به ریشه و سابقه عید قربان بپردازیم ، دو
واژه «عید» و «قربان» را اندکی بررسی نماییم و با معانی و تفاسیر مختلف آن آشنا
شویم:
لفظ «عید» از ماده «ع.و.د» است که به معنی «بازگشتن برای هدف مشخص» می باشد، ولی اولین معنایی که از عید به ذهن می رسد، تغییراتی است که انسان در ظاهر خود و یا در طبیعت می بیند . این آرایش ظاهری همچون پوشیدن لباس نو و آمدن بهار طبیعت به یک معنا عید نامیده شده است.
از سوی دیگر در روایتی از امیر

” عید قربان که پس از وقوف در عرفات"مرحله شناخت" و مشعر "محل آگاهی و شعور" و منا "سرزمین آرزوها، رسیدن به عشق" فرامى رسد، عید رهایى از تعلقات است. رهایى از هر آنچه غیرخدایى است. در این روز زائر بیت الله الحرام، اسماعیل وجودش را، یعنى هر آنچه بدان دلبستگى دنیوى پیدا کرده، قربانی مى کند تا سبک بال شود“

المومنین علی علیه السلام آمده است که : «هر روزی که انسان در آن به زشتی آلوده نگردد آن روز عید است» چرا که زشتی مهمترین بستر ظهور نزاع میان آدمیان است وباعث برهم خوردن آرامش درونی و بیرونی انسان ها می گردد و این همان چیزی است که با عید یعنی آرامش و شادمانی منافات دارد.
در تعریف قربان نیز آورده اند که:
«والقربان ما یقصد به القرب من رحمه الله من اعمال البر»
یعنی: قربان هر کار نیکی است که انسان به وسیله آن بخواهد به رحمت خدا نزدیک گردد. بر این اساس می توان گفت قربانی نیز رمز فداکاری و ازخودگذشتگی و دادن جان در راه محبوب و حد نهایی تسلیم در برابر معبود است یعنی همچنان که خون قربانی را در راه خالق یکتا بی دریغ می ریزیم، حاضریم بدون هرگونه تعقل و تامل در راه دفاع از حریم دین و اجرای فرامین آسمانی خداوند متعال، از جان خود نیز بگذریم و خون خود را تقدیم پیشگاه اقدسش نماییم.
عید قربان را عید اضحی نیز می گویند و وجه تسمیه آن بدین لحاظ است که اضحی جمع (ضحی) است که به معنای ارتفاع روز و امتداد نور آفتاب می باشد و ضحی به موقعی گفته می شود که خورشید، قبل از ظهر بالا می آید چنانچه در قرآن کریم آمده است: والشمس و ضحیها (قسم به خورشید و چاشتگاه آن). و چون حجاج موقع بالا آمدن آفتاب قربانی می کنند و قربانی را اضحیه یا ضحیه گویند بدین سبب روز دهم ذی الحجه را که قبل از ظهر آن، عمل قربانی انجام می شود عید اضحی نیز می گویند.

این روز که یکى از دوعید بزرگ اسلامى است، داراى منزلتى والا نزد عموم مسلمانان می باشد، این روز، روز خجسته و مبارکى است که مسلمانان به حج رفته، پس از تمام شدن ‏اعمال حجشان، قربانى مى ‏کنند و پس از قربانى، آنچه بر آنان در حال احرام حرام شده‏ بود، حلال مى ‏گردد، لذا آن روز را عید تلقى مى ‏کنند عیدى که پس از انجام وظایف ‏سنگین حج، به عنوان جایزه الهى

” عید قربان را عید اضحی نیز می گویند و وجه تسمیه آن بدین لحاظ است که اضحی جمع (ضحی) است که به معنای ارتفاع روز و امتداد نور آفتاب می باشد و ضحی به موقعی گفته می شود که خورشید، قبل از ظهر بالا می آید چنانچه در قرآن کریم آمده است: والشمس و ضحیها (قسم به خورشید و چاشتگاه آن). و چون حجاج موقع بالا آمدن آفتاب قربانی می کنند و قربانی را اضحیه یا ضحیه گویند بدین سبب روز دهم ذی الحجه را که قبل از ظهر آن، عمل قربانی انجام می شود عید اضحی نیز می گویند.“

و رهایى از احرام پیش مى‏آید.
منشاء این روز به عنوان عید ، ریشه در زمان حضرت ابراهیم دارد زیرا مطابق بیان قرآن کریم، حضرت ابراهیم علیه السلام، از جانب خدا ماموریت یافت فرزندش اسماعیل را ذبح نماید. لذا ایشان پس از مشورت با اسماعیل علیه السلام، آماده اجرای فرمان الهی شدند اما با صبر در اطاعت و تسلیم و رضایت از آزمایش الهی سرافراز بیرون آمدند و خداوند با تبدیل ذبح اسماعیل علیه السلام به قربانی او را به پدر برگرداند و پیامبران پس از حضرت ابراهیم از نسل ایشان برگزیده شدند. از این روی، خداوند برای بزرگداشت این خاطره توحیدی و اخلاص الهی مقرر فرموده که هر سال در موسم حج در وادی منی توسط زوار بیت الله الحرام گوسفند، گاو و یا شتری ذبح گردد تا آن صحنه فوق العاده درخشان چون نوری برای همیشه در تاریخ انسانیت بدرخشد و خاطره ازخودگذشتگی آن دو بنده مخلص (ابراهیم و اسماعیل) سندی برای نمایش شرف و فضیلت آدمیت باشد.

در کنار اعمال خاص این روز که به صورت مبسوط در کتب مختلف آورده شده است، مطلب دیگری ذهن انسان را به خود مشغول می کند و آن تجدید و تازه شدن اندوه آل محمد علیهم السلام است. زیرا طبق فرموده امام باقرعلیه السلام اندوه آل محمدعلیهم السلام در هر روز عیدی تازه می گردد و دلیل آن عدم برقراری حاکمیت اسلامی به رهبری اهل بیت و محرومیت بشریت از زمامداری و مرجعیت اهل بیت علیهم السلام است.
عبدالله بن ذبیان از امام باقرعلیه السلام نقل کرده که به او فرموده اند:
« یا عبدالله مامن یوم عیدللمسلمین اضحی ولافطرالا وهویجددالله لال محمدعلیهم السلام فیه حزنا» .
یعنی: ای عبدالله ! هیچ روز عیدی از قربان و فطر بر مسلمانان نمی گذرد جز این که در آن اندوه و حزن آل محمدعلیهم السلام تجدید و نو می شود.
عرض کردم: چرا. فرمود: « انهم یرون حقهم فی ایدی غیرهم». یعنی: آنان حقشان را در دستان دیگران می بینند.
مطابق این حدیث شریف قرار داشتن حق اهل بیت در دستان دیگران عامل اندوه و حزن آنان است و اهل بیت در انتظار ظهور امام مهدی علیه السلام می باشند تا حکومت اسلامی به رهبری اهل بیت علیهم السلام در سراسر جهان برقرار گردد و حق زمامداری و مرجعیت علمی به آنان باز گردد و برکات الهی بر مردم فرود آید.

نویسنده: سید محمد حسینی